संघटन
संविधानाच्या अनुच्छेद 163 अनुसार, राज्यपाल हे कार्यकारी मंडळाचे प्रमुख म्हणून मंत्रिपरिषदेच्या मदतीने व सल्ल्याने आपल्या घटनात्मक अधिकारांचा वापर करतात. तथापि, राष्ट्रपतींना अहवाल पाठविणे (अनुच्छेद 356), राष्ट्रपतींच्या विचारार्थ विधेयके राखून ठेवणे (अनुच्छेद 200) इत्यादी अशी काही विवक्षित कार्ये आहेत जी, राज्यपालांना आपल्या स्वविवेकानुसार पार पाडावी लागतात. याशिवाय, भारताच्या संविधानाच्या अनुच्छेद 371 (2) अनुसार राज्यपालांवर काही मागास भागांच्या विकासासंबधीत विशेष जबाबदा-या देखील सोपविण्यात आल्या आहेत.
राज्यपालांचे सचिवालय आणि त्याची संघटनात्मक रचना
राज्यपालांचे सचिव हे राज्यपालांच्या सचिवालयाचे प्रमुख असतात. राज भवनातील दोन्ही आस्थापनांचे – राज्यपालांचे सचिवालय तसेच राज्यपालांचे परिवार प्रबंधनाचे ते प्रमुख असतात.
संविधानानुसार, मा. राज्यपालांना पार पाडाव्या लागणा-या विधानमंडळ, उच्च न्यायालय, महाराष्ट्र लोकसेवा आयोग या व इतर सर्व कर्तव्यांसंदर्भात राज्यपालांचे सचिवालय मा. राज्यपालांना घटनात्मक जबाबदा-या व कार्यालयीन मदत करते.
- प्रशासन विभाग
- विकास मंडळ विभाग
- आदिवासी / जनजाती विभाग
- शिक्षण विभाग
- लेखा विभाग
- राज्यपालांचे खाजगी सचिव
- जनसंपर्क विभाग
राज्यपालांचे परिवार प्रबंधक यांचे कार्यालय
The main function of the Household establishment headed by the Comptroller is efficient running of Household of the Raj Bhavan at Mumbai, Pune and Nagpur.
All Household activities including catering arrangements for the Governor, Madam and official guests of Raj Bhavan, arrangements in Raj Bhavan premises for all State functions, official meetings, receptions and dinners/banquets, all arrangements for visiting dignitaries both Indian and foreign, protocol matters, arrangements for cultural activities, travel arrangements for Governor and Madam and other staff inside and outside the State, maintenance of furniture, installations and buildings of Raj Bhavan, control and maintenance of motor cars, scrutiny of budget estimates, control of grants placed at the disposal of the Governor under the Governors Allowances and Privileges Act and Rules, printing and distribution of engagements cards, allotment of accommodation to staff etc. have been made the direct responsibility of the Comptroller of the Governors Household.
परिसहायक
- There are two Aides-de-Camp to the Governor, one from Armed Forces and other from Indian Police Force. each doing duty on the alternate days. The A.D.C. attends to the work of fixing personal appointments of the Governor and Madam (all the official appointments are looked after by the Governors Secretariat), escorting Governor and Madam for various engagements, ensure proper reception of guests, extending invitations on behalf of the Governor, ensuring proper recording of telephonic messages and giving appropriate response.